Baza wiedzy

Mediacja ma na celu wypracowanie porozumienia, co jest niemożliwe bez przywrócenia właściwej komunikacji między stronami. Nie da się bowiem zażegnać konfliktu, bez wyrażenia jasno swoich potrzeb. W tej sytuacji może pomóc niezależny mediator.

Strony aby wypracować porozumienie muszą poprawnie się rozumieć, co niekiedy jest bardzo trudne. Na gruncie emocjonalnym, gdy powiedziano zbyt dużo, każde kolejne słowo może spowodować eskalację konfliktu. Istnieje bowiem szereg komunikatów, które zawierają w sobie przemoc, ale ich nadawcy nie mają tego świadomości. Nie tylko obelgi, czy słowa lekceważenia, ale też porównania i krytyka stanowią osądy, które blokują komunikację i takich przekazów należy unikać. Klasyfikowanie ludzi i ich uczynków w kategoriach mądry - głupi, normalny- nienormalny, czy też zły - dobry powoduje, że skupiając się na tym można utracić w pola widzenia wyrażanie prawdziwych potrzeb. Pozostawienie ich zaś niezaspokojonych w dłuższej perspektywie może prowadzić do obniżonej samooceny, poczucia winy, wstydu, a nawet ciężkiej depresji.

Konflikty są nieuniknionym i naturalnym elementem życia. Nie można ich tłumić, ani bagatelizować, gdyż wtedy problemy nie znikają. Konieczna jest więc jasna i prosta komunikacja, pozwalająca na właściwe wyrażanie potrzeb i wyznawanych wartości. Marshall Rosenberg wypracował metodę PBP, zgodnie z którą porozumienie bez przemocy powinno zawierać czteroczłonową informację tj.: spostrzeżenie, uczucia, potrzeby, prośbę. Najpierw więc należy zobaczyć co się dzieje, sformułować to spostrzeżenie, ale powstrzymać się od jakiegokolwiek osądu czy oceny. Następnie wyrazić swoje uczucie wobec dokonanego spostrzeżenia, aby na tej podstawie określić własne potrzeby związane z tymi uczuciami, które zostały określone. Ostatnim elementem jest zwrócenie się z prośbą do partnera. Należy tę informację przekazać bardzo wyraźnie, a także być gotowym na przyjmowanie takich czteroczłonowych informacji. Jest to umiejętność, która może wzbogacić życie każdego, bo pozwala na konstruktywne rozwiązywanie konfliktów i radzenie sobie w sytuacjach trudnych. Można się jej nauczyć, ale też można zwrócić się o pomoc do specjalisty, np. mediatora.

Mediator pomaga w poprawnym wzajemnym rozumieniu się. Często uświadamia to czego tak naprawdę chcemy, podczas gdy my sami skupiamy się na analizie zachowania drugiej strony i poddawaniu jej krytyce. Wskazuje jak budować poprawne komunikaty, bez formułowania osądu i przerzucania odpowiedzialności na drugą stroną za własne uczucia. Kieruje dyskusją i czuwa nad właściwym jej przebiegiem, aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort psychiczny obu stronom, a w szczególności nie dopuścić do wyrażania jawnych lub ukrytych gróźb. Wszystkie formy stosowania przemocy również słownej, nie są bowiem dozwolone i nie mogą być akceptowane przez mediatora. Mediacja jest dobrowolna i musi zapewnić neutralność, bezstronność i równość. Strony muszą jedynie otworzyć się na nową formę dialogu zaproponowaną przez mediatora i starać się odrzucić negatywne wzorce komunikacji blokujące porozumienie.