Baza wiedzy

MEDIACJA, CO TO TAKIEGO?

Obecnie do mediacji dochodzi najczęściej na podstawie skierowania sądu jest to tzw. mediacja sądowa. Jednakże mediować można, a w zasadzie powinno być to dobrą praktyką, jeszcze zanim sprawa trafi do sądu, zgłaszając się do profesjonalnego mediatora, który mediację poprowadzi na podstawie zawartej z nim umowy. Najtrudniejsze w mediacji to podjęcie decyzji o jej rozpoczęciu, samo przystąpienie do mediacji jak i jej przebieg są bardzo proste.

Jeśli sprawa jest w sądzie i skieruje on strony do mediacji, to warto podjąć tą próbę. Sąd prześle stosowne dane mediatorowi, który skontaktuje się ze stronami i poprowadzi sprawę dalej. Jeśli sprawa nie wpłynęła jeszcze do sądu, to właściwy czas aby wziąć sprawy w swoje ręce i rozpocząć mediację prywatną (przesądową). Należy poszukać certyfikowanego, kompetentnego i doświadczonego mediatora. Takiego mediatora można znaleźć na stornie internetowej Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

Mając wybranego mediatora trzeba złożyć do niej/niego wniosek o mediację. Może to uczynić jedna ze storn sporu lub obydwie. Wniosek nie jest sformalizowany ale winien zawierać istotne informacje jak: oznaczenie stron sporu z danymi adresowymi, krótki opis sprawy (jeżeli strony przed popadnięciem w spór miały zawartą umowę o mediację, należy ją do wniosku załączyć).

Korzystając z usług Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej warto zapoznać się z dokumentami na stronie, w tym w szczególności z cennikiem. Mediacja jest postępowaniem ze swej natury tanim, jednak jak za każdą pracę? za przeprowadzenie mediacji mediatorowi należne jest wynagrodzenie.

Po wpłynięciu do mediatora wniosku o mediację lub postanowienia sądu o skierowaniu do mediacji, mediator zajmie się wszelkimi kwestiami formalnymi, w tym uzyskaniem zgody na mediację i zaprosi strony na posiedzenie wstępne, na którym przedstawi informacje związane z mediacją, odpowie na pytania, rozwieje wątpliwości, a także omówi dalszy tok postępowania i uzgodni ze stronami terminy sesji mediacyjnych. Mediator kontaktuje się ze stronami w każdy dostępny sposób, np. telefonicznie czy za pośrednictwem poczty elektronicznej, co znacznie przyspiesza i upraszcza sprawę. Na spotkaniu informacyjnym ustalone powinny zostać szczegóły techniczne związane z posiedzeniami mediacyjnymi, gdzie odbędzie się mediacja, kto będzie brał w niej udział, czy będą przerwy, ile przerw, czy będą sesje indywidualne, etc. Jest to spotkanie, na którym trzeba zadać wszelkie pytania, i rozwiać wszystkie swoje wątpliwości. Posiedzenie wstępne jest dosyć krótkie i często strony tego samego dnia przystępują do pierwszej sesji mediacyjnej.

W zależności od charakteru sprawy mediator może przed pierwszą sesją poprosić o tzw. deklaracje stanowisk, czyli informację o co każdej stronie chodzi w danym sporze i ewentualnie na jakie ustępstwa jest gotowa. W tym miejscu warto podkreślić, iż w mediacji obowiązuje zasada całkowitej poufności? wszystko o czym poinformuje się mediatora pozostawia on jedynie do swojej wiadomości, chyba że strona zgodzi się na przekazanie danej informacji drugiej stronie sporu.

Wbrew temu, co można zobaczyć w amerykańskich filmach, najczęstszą formą mediacji nie jest szachowanie przeciwnika argumentami swojego prawnika. W naszych realiach mediację rozpoczyna się od wspólnego spotkania stron, gdzie mogą one swobodnie zaprezentować stanowiska. Czasem gdy spór jest bardzo nabrzmiały i związany z dużymi emocjami spotkanie wstępne mogą odbyć się indywidualnie. Mediator czuwa, aby każda strona miała szansę wypowiedzieć się swobodnie, a także wyrazić swoje odczucia lub zgłosić uwagi.

Po wspólnej sesji mogą nastąpić sesje indywidualne lub mediacja toczy się nadal na sesji wspólnej. Zależy to od rodzaju sporu, technik stosowanych przez mediatora, a także od stopnia skonfliktowania stron i dynamiki dochodzenia do porozumienia. Warto zaznaczyć, iż na sesjach indywidualnych z uwagi na poufność mediacji można przekazać mediatorowi wszelkie istotne informacje, w szczególności takie, których nie chce się ujawniać drugiej stronie. Mediator dysponując wiedzą od obu stron próbuje zbliżyć ich stanowiska i oczekiwania, a w konsekwencji dąży do wypracowania przez strony ugody.

Ugodę wypracowują strony, strony również ugodę podpisują. Mediator daje pole do rozmowy na neutralnym gruncie, moderuje proces dochodzenia do porozumienia, wspomaga w formułowaniu rozwiązań.

Mediację można zakończyć w każdej chwili, na życzenie każdej ze stron, bez podania przyczyny. Pomimo pracy mediatora i stron, nie zawsze może dojść do zawarcia ugody. Jednakże samo podjęcie próby porozumienia się, czy wypracowania rozwiązań jest wartością dodaną mediacji. Wysiłek włożony w próbę wzięcia odpowiedzialności za spór i wypracowania porozumienia bardzo często skutkuje zawarciem ugody na dalszym etapie postępowania.

Ugodę wypracowują i podpisują strony. Podkreślić trzeba, że ugoda jest zawarta przed mediatorem, co nie oznacza że mediator ją podpisuje.

Na zakończenie każdej mediacji mediator sporządza protokół. W protokole znajdują się jedynie informacje o tym, że toczyła się mediacja między danymi stronami, daty sesji mediacyjnych oraz to, czy zakończyła się ona zawarciem ugody czy też nie. Innych informacji w protokole się nie wskazuje, gdyż objęte są tajemnicą mediacji.

Ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd ma moc równą ugodzie sądowej, tzn. nadaje się do egzekucji po nadaniu klauzuli wykonalności. Najczęściej jednak gdy strony samodzielnie rozwiążą spór biorą odpowiedzialność za to na co się w ugodzie umówiły i realizują ją bez konieczności prowadzenia egzekucji.