Baza wiedzy

Mediacja jako instytucja prawna istnieje od wielu lat w przepisach prawnych, ale nie jest uznawana za jedno z podstawowych narzędzi pracy pełnomocnika. Mówiąc narzędzia pracy pełnomocnika mam na myśli metody, za pomocą których pełnomocnik uzyskuje zaspokaja potrzebę, z którą trafia do niego klient, z wywołaniem określonych skutków w sferze prawa. Najczęściej wykorzystuje się do tego proces sądowy. Wynika to z dotychczasowej tradycji, jak również jest to spójne z naszą kulturą prawa rozumianą jako postawy i sposoby rozwiązywania konfliktów w społeczeństwie, w której podstawowym sposobem zakończenia konfliktu jest odwołanie się do autorytetu władzy siłowej metody, jaką jest rozstrzygnięcie sądu.

Ale mediację można potraktować jako odpowiedź na zmieniającą się rzeczywistość, z która stykają się pełnomocnicy w swojej pracy, jak i odpowiedź na oczekiwania klientów co do rozwiązania ich problemów prawnych, z którymi do nas trafiają.

Pytanie, które można sobie zadać brzmi z jakim oczekiwaniem trafia do nas klient. Z problemem prawnym tak to nazywamy. Jakaś sytuacja faktyczna, którą wydarzyła się w jego życiu, jakiś konflikt który powoduje niemożność zrealizowania jego interesów /potrzeb wpływa na jego sytuację prawną. A my tę sytuację prawną próbujemy dla niego odpowiednio ukształtować z pomocą znanych nam narzędzi pracy.

Z reguły klient nie oczekuje od nas określonego sposobu postępowania tzn. nawet uwikłany w spór sądowy, nie oczekuje od nas przedłużania tego sporu, tylko jego motywacją jest - przekładając jego potrzeby na język prawniczy - zakończenie sporu prawnego, uzyskanie roszczenia, wyegzekwowania tego roszczenia.? Pełnomocnik zaś jest od wyboru sposobu postępowania, który da największe możliwości uzyskania określonego efektu dla klienta.

Można zatem zadać sobie pytanie, skąd pomysł na zmieniającą się rzeczywistość? Czy potrzeby klientów się zmieniły? Nie. Są nadal takie same. Nadal mamy osiągnąć to, na czym zależy naszemu mocodawcy. Ale nie jest istotne tylko co mamy osiągnąć, ale również jak. Świadomi klienci oczekują - przekładając to na język ekonomii, aby zrobić to efektywniej (nie wyjść poza założone ramy czasowe, finansowe) albo oszczędniej (jak najmniejszym kosztem naszym, klienta).

Realizacja tych założeń wymaga znajomości metod postępowania w sporach prawnych, po to by w zależności od założeń dobrać odpowiednią strategię działania. Dlatego nie można ograniczyć się tylko do jednego sposobu działania, jakim jest postepowanie sądowe, ale należy rozszerzać katalog możliwych do wykorzystania narzędzi i szkolić swoje umiejętności. Motywacją może być założenie, że adwokaci jak dobrzy rzemieślnicy udoskonalają warsztat pracy, albo pragmatyczne podejście, że bronią się przed konkurencją, nadążają za innymi, którzy stosując nowe rozwiązania, zmuszają nas? do poszerzania kompetencji.

Patrząc zatem na mediację jak na użyteczne narzędzie do wykorzystania

1. Mediację można traktować jako element strategii procesowej

2. albo mediację można potraktować jako samodzielny sposób na ukształtowanie korzystnej dla klienta sytuacji prawnej.

Mediacja jako element postępowania sądowego powoli przestaje dziwić. Inicjowanie jej przez sądy, innych pełnomocników sprawia, że coraz częściej o niej słyszmy, a szansa na uznanie tego działania za kanon podstawowych czynności w postępowaniu sądowym jest tym większa, im bardziej się z nią oswajamy.

Natomiast posługiwanie się mediacją nie w uzupełnieniu postępowania sądowego, ale jako samoistną metodą pozwalającą uzyskać Klientowi to czego naprawdę potrzebuje, wymaga od adwokatów zmiany sposobu myślenia, odwagi w sprzeciwieniu się stereotypom, w jakich nas wychowano, kształtowano w szkole, na aplikacji adwokackiej, z jakimi żyjemy. Wymaga odpowiedzi na pytanie, czy my też wierzymy, że w sytuacjach kryzysowych jedynie skutecznym sposobem jest walka. Odpowiedź na to pytanie zadecyduje, czy będziemy mogli dać coś więcej Klientowi niż tylko reprezentowanie go w postępowaniu sądowym.