Relacja z II Międzynarodowej Konferencji "Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika"
II Międzynarodowa konferencja "Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika" oraz posiedzenie Rady Konsultacyjnej Centrum Mediacji przy NRA w Białymstoku
II Międzynarodowa konferencja "Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika" odbyła się 18 i 19 czerwca na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Była to pierwsza po lockdownach konferencja Naczelnej Rady Adwokackiej z bezpośrednim udziałem jej uczestników. Zainteresowani mogli dołączyć do wydarzenia i do dyskusji także poprzez transmisję na żywo na kanale YouTube Adwokatura Polska. Dzięki hybrydowej formule, do prelegentów dołączyli w trybie online zagraniczni goście z Grecji, Włoch i Singapuru. Wraz z NRA wydarzenie zorganizowało Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, a także Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, Izba Adwokacka w Białymstoku oraz Izba Przemysłowo-Handlowa w Białymstoku.
Konferencję poprzedziło posiedzenie Rady Konsultacyjnej Centrum Mediacji przy NRA, podczas którego omówiono tematy związane z mediacją zarówno na poziomie krajowym, jak i poszczególnych izb adwokackich, a także efekty i dalsze stadia prac poszczególnych zespołów powołanych do wykonania danych zadań związanych z mediacją. W posiedzeniu uczestniczyli, poza adw. dr Agnieszką Zemke-Górecką, Prezesem Centrum Mediacji, adw. Cezarym Rogulą i adw. dr Robertem Bogdzio, Wiceprezesami Centrum, także koordynatorzy ds. mediacji z poszczególnych izb adwokackich.
Podczas posiedzenia Rady Konsultacyjnej omówiono kierunki prac Centrum Mediacji, w tym położenie akcentu na dalsze szkolenia, promowanie mediacji, współpracy izbowych centrów mediacji z koordynatorami mediacji w sądach. Poddana pod dyskusję została także kwestia regulaminu postępowania mediacyjnego Centrum Mediacji przy NRA.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom izb adwokackich w Polsce, podejmuje na nowo inicjatywę przeprowadzenia szkoleń podstawowych na mediatorów, tym bardziej że jest to podyktowane pracami nad Krajowym Rejestrem Mediatorów, który ma wejść w życie w 2023 roku. W zakresie szkoleń została także omówiona kontynuacja projektu "Szkoleniowe środy" dla Adwokatów-Mediatorów Centrum Mediacji przy NRA oraz nowy projekt Centrum - "Mediacje w sprawach frankowych", w ramach którego 3 lipca 2021 roku odbędzie się szkolenie "Kredyty powiązane z walutą obcą - problemy prawne i możliwość ich rozwiązania w drodze ugody".
Następna inicjatywa to mediacje rówieśnicze i skończyliśmy jeden, zaczynamy kolejny ? mediacje rówieśnicze.
Słowo wstępu do uczestników skierowali: dr Marcin Romanowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, prof. dr hab. Mariusz Popławski, dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, adw. Jowita Grochowska, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Białymstoku, Witold Karczewski, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Białymstoku.
Wszyscy goście podkreślali rosnącą rolę mediacji, jako metody rozwiązywania sporów, która jest efektywna i pozwala na optymalizację kosztów. Zwracali uwagę na konieczność propagowania mediacji przez prawników, także wśród studentów. Podkreślali ponadto rolę, jaką pełnią uczestniczący w rozmowach pełnomocnicy stron.
Wykład Inauguracyjny wygłosiła prof. UMCS dr hab. Agnieszka Lewicka-Zelent, prodziekan ds. Jakości Kształcenia na Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie. Pani Profesor jest mediatorem, w tym w sprawach karnych. Podkreślała, że w Polsce potrzebna jest zmiana myślenia o rozwiązywaniu sporów, odwrócenia utartej hierarchii strony najpierw powinny być kierowane do mediacji i tylko gdy ta zawiedzie, do sądu. Zwracała też uwagę, jak korzystne dla edukacji prawnej społeczeństwa będzie wprowadzanie mediacji rówieśniczej w szkołach.
W pierwszym panelu dyskusyjnym "O potrzebie udziału pełnomocnika w mediacji", zaproszeni goście omawiali strategię promowania mediacji w kraju, rolę pełnomocników i sędziów w mediacjach, potrzebę szkoleń dla mediatorów. Poruszano kwestię odpowiedniego wynagrodzenia dla mediatorów, ale także gratyfikacji dla pełnomocników i sędziów, którzy kierują sprawy do mediacji. Podawano przykłady zagraniczne, jak kwestię wynagrodzenia rozwiązano w innych krajach europejskich. Pojawił się także postulat uczynienie mediatora odrębnym zawodem zaufania publicznego.
Wśród wskazówek dla mediatorów pojawił się projekt "deklaracji stanowisk" dokumentu, który pełnomocnicy mogą przekazywać przed mediacjami, gdzie zawarte są informacje kto bierze udział w sporze, czego spór dotyczy i jak można by go rozwiązać, co stanowi cenny krok przygotowania dalszych rozmów.
Mówiono także o planach stworzenia aplikacji na smartfona, która pozwalałaby przeprowadzić mediacje w określonych sprawach, przy wykorzystaniu botów i uczenia maszynowego.
Zwrócono także uwagę na pozawerbalne metody komunikacji, także wykorzystywane przez wszystkie osoby uczestniczące w mediacji.
Z postulatów de lege feerenda należy podkreślić wyrażoną podczas panelu potrzebę zmiany obecnych uregulowań dotyczących podmiotów uprawnionych do sprawowania funkcji mediatora w sprawach nieletnich, nieskorelowaną z analogicznym uregulowaniem w kodeksie postępowania karnego, który uwzględnia m.in. adwokatów.
Nagranie z panelu dyskusyjnego jest dostępne na kanale YouTube Adwokatury Polskiej: https://youtu.be/W2-wIe4sET0
Podczas uroczystej kolacji, adw. Przemysław Rosati, prezes NRA oraz adw. dr Agnieszką Zemke-Górecką, Wiceprezes NRA, wręczyli akty powołania dla Wiceprezesa Centrum Mediacji przy NRA adw. dr. Roberta Bogdzio oraz dla nowych Członków Rady Konsultacyjnej przy NRA, w tym osób rozpoczynających sprawowanie funkcji koordynatorów ds. mediacji przy izbach adwokackich.
Drugi dzień konferencji rozpoczął się od panelu międzynarodowego ?Pełnomocnik w mediacji w różnych systemach prawnych?, podczas którego prelegenci z Polski, Włoch, Grecji i Singapuru dzielili się swoimi doświadczeniami oraz omawiali regulacje dotyczące mediatora i mediacji w swoich krajach.
Ważkim tematem było prawnoporównawcze ujęcie funkcjonowania obligatoryjnej próby mediacji, zwłaszcza w kontekście rozważania wprowadzenia takiego rozwiązania w polskim porządku prawnym. Z jednej strony Uczestnicy mogli usłyszeć o doświadczeniach włoskich, gdzie system taki jest jednym z najdłużej funkcjonujących w Unii Europejskiej i już są formułowane postulaty zmian. Na przykładzie greckim natomiast została ukazana faza wdrażania mediacji obligatoryjnej do rozwiązywania sporów.
Dalsze spostrzeżenia dotyczyły wybranej problematyki mediacji i reprezentacji w mediacji w jurysdykcji hiszpańskiej, singapurskiej i stanu Michigan, a przykład polski został wskazany na zasadzie case study.
Nagranie z powyższego panelu jest dostępne pod adresem: https://youtu.be/bVOg6F3g2Jw
Ostatni panel ?Prawne i pozaprawne aspekty udziału pełnomocnika w mediacji? ukazał nie tylko perspektywę mediatora i pełnomocnika, ale także sędziego-koordynatora ds. mediacji czy prezesa instytucji administrującej - Centrum Arbitrażu i Mediacji.
Dzięki takim działaniom sędziego-koordynatora jak organizowanie salonów mediacji i współpraca z ośrodkami mediacji znacznie może wzrosnąć ilość spraw kierowanych przez sędziów do mediacji. Z kolei edukacja przedsiębiorców zrzeszonych w izbie przemysłowo-handlowej skutecznie zachęca do korzystania z mediacji gospodarczej, która jest częściej wybieranym sposobem niż arbitraż.
Wreszcie rola pełnomocnika zmienia się także na poszczególnym etapie mediacji, jak i w konkretnej sprawie. Szeroka współpraca pomiędzy mediatorem a pełnomocnikami podnosi ponadto efektywność samych rozmów, dlatego właściwą jest praktyka aktywnego uczestnictwa pełnomocników w mediacji.
Na YouTube ?Adwokatura Polska? można znaleźć nagranie także z tego panelu dyskusyjnego, dostępne pod adresem: https://youtu.be/K1hRbkr-Ex4
Uczestnicy kontynuowali dyskusję kuluarową o mediacji w malowniczych plenerach Tykocina, dzięki czemu żaden aktualny temat nie został pominięty, a wydarzenie wpisuje się zarówno w działania Naczelnej Rady adwokackiej na rzecz adwokatów, jak i odpowiada na aktualne wyzwania stawiane mediacji, mediatorom i praktyce pozasądowej pełnomocników w Polsce.