Baza wiedzy

Mediacja w postępowaniu administracyjnym

dodano: 2021-04-01
-

Mediacja w postępowaniu administracyjnym.

Metoda mediacji w postępowaniu administracyjnym jest alternatywnym sposobem do klasycznego i bardzo sformalizowanego postępowania administracyjnego, w którym wyjaśnia się i bada wszelkie okoliczności faktyczne i prawne sprawy, za pośrednictwem osoby mediatora.

Czyli przy udziale bezstronnego i neutralnego mediatora organ administracji i strona (ale także same strony bez organu) wspólnie ustalają okoliczności faktyczne sprawy a nawet w pewnych okolicznościach wspólnie interpretują normy prawne, aby ułatwić wydanie decyzji, która będzie akceptowalna i satysfakcjonująca dla stron postępowania administracyjnego.?

Mediacja administracyjna jest sposobem na wspólne wypracowanie i opracowanie rozwiązania w ramach prawa, a tym samym na szybsze, tańsze oraz skuteczniejsze rozwiązanie sprawy administracyjnej.


Cele mediacji w postępowaniu administracyjnym.

Mediacja administracyjna nie polega na wzajemnych ustępstwach organu i strony, ale na wspólnym ustaleniu okoliczności faktycznych i prawnych w sprawie. Organ nie może postępować wbrew prawu i np. uzależniać rozwiązania sprawy od wymogu, który nie istnieje w przepisach i na odwrót.?

Celem mediacji administracyjnej, co do zasady, jest wyważenie interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Ma to za zadanie przyśpieszyć rozpoznanie spraw, a nawet ukrócić nadmierny formalizm. Mediacje administracyjne mogą się odbywać także tylko pomiędzy stronami sprawy bez udziału organu. Ma to miejsce, kiedy jest duo stron sprawy o sprzecznych interesach i mediacja ma za zadanie ułatwić komunikacje i zrozumienie punktu widzenia innych stron sprawy.

Zdolność mediacyjna sprawy administracyjnej.

Aby skorzystać z mediacji administracyjnej musimy zastanowić się kiedy jest ona możliwa. Zgodnie z art. 96a § 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego w toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeżeli pozwala na to charakter sprawy.

W szczególności mogą to być sprawy, w których strony:

mają sporne interesy (skłóceni sąsiedzi, lub lokalna społeczność),

występuje konflikt interesu społecznego z interesem indywidualnym strony (lokalizacja autostrady lub wysypiska śmieci),

organ administracji publicznej działa w ramach uznania administracyjnego (wymierzenie kary administracyjnej, zasiłek celowy, przechowywanie i noszenie broni)

występuje wiele stron (pozwolenie na budowę rurociągu, linii wysokiego napięcia),

istnieją trudności w skutecznej komunikacji ze stroną albo stronami

może być zawarta ugoda administracyjna

organ ma zamiar wydać decyzję na niekorzyść adresata i może się spodziewać odwołania

wniesiony został środek odwoławczy od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji.


Jak zainicjować procedurę mediacji w postępowaniu administracyjnym.

Kiedy nasza sprawa nadaje się do mediacji administracyjnej możemy złożyć wniosek do organu, który prowadzi sprawę na każdym etapie, czyli w pierwszej instancji, po złożeniu odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy. Mediacja jest też możliwa przed sądem administracyjnym. Ale także organ może zainicjować postępowanie mediacyjne, gdyż art. 13 Kodeksu postępowania administracyjnego wyznacza zasadę, że organy dążą do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania w należących do ich właściwości w sprawach, w szczególności przez podejmowanie czynności:

1) skłaniających strony do zawarcia ugody, w sprawach, w których uczestniczą strony o spornych interesach;

2) niezbędnych do przeprowadzenia mediacji.

Organy administracji publicznej podejmują wszystkie uzasadnione na danym etapie postępowania czynności umożliwiające przeprowadzenie mediacji lub zawarcie ugody, a w szczególności udzielają wyjaśnień o możliwościach i korzyściach polubownego załatwienia sprawy.

Wniosek o mediację może być złożony w tradycyjnej formie pisemnej lub przez ePUAP. Niemniej wniosek o wszczęcie mediacji złożony do organu nie obliguje go do jej przeprowadzenia. Odmowa przeprowadzenia mediacji lub nierozpoznanie wniosku przez organ nie jest zaskarżalne do sądu administracyjnego[1]. Dla ułatwienia zrozumienia procedury inicjowania mediacji administracyjnej i jej przebiegu, na końcu artykułu przedstawiam schemat.


Główne zalety mediacji w postępowaniu administracyjnym.

szybkość postępowania i zakończenia sprawy,

szansa na uniknięcie postępowania odwoławczego lub postępowania sądowoadministracyjnego,

nieformalny przebieg mediacji to strony mediacji i mediator prowadzą postępowanie mediacyjne, prowadzona jest w miejscu ustalonym przez strony i mediatora, nie ma sztywnych reguł ani zakazów lub nakazów,

poufność wszystkie strony mediacji w tym mediator, muszą zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedziały się w związku z prowadzeniem mediacji; uczestnicy mediacji mogą umówić się, że wspólnie rezygnują z zachowania poufności, ale są to niezwykle rzadkie przypadki, kiedy wszyscy muszą się na to zgodzić, zazwyczaj strony unikają rozgłosu i szkód wizerunkowych,

kształtowanie dobrych relacji między administracją publiczną a społeczeństwem w tym mediacja pozwala na przyszłość ułożyć dobre relacje z organami lub lokalna społecznością uwikłaną w konflikt administracyjny,

usprawnienie komunikacji między stronami dzięki wsparciu mediatora,

mniejsze koszty postępowania, obsługi prawnej i kosztów sądowych,

łatwość przedstawienia dowodów i ustalenia faktów, w szczególności w sprawach złożonych i skomplikowanych, przy wielu uczestnikach sporu i sprzecznych interesach.

Koszty mediacji administracyjnej.

Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu poniesionych wydatków.

Generalnie, jeśli organ korzysta z usług mediatora wpisanego na listy mediatorów prowadzone przez sądy powszechne, mediatorowi należy się wynagrodzenie w wysokości:

1% wartości należności pieniężnej w sprawie, nie mniej jednak niż 150 złotych i nie więcej niż 2 000 złotych za całą mediację administracyjną w sprawach o należności pieniężne,

150 złotych za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde kolejne - 100 złotych, łącznie nie więcej niż 2 000 złotych w sprawach dotyczących koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej, budownictwa i architektury, zagospodarowania przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody, gospodarki wodnej, nieruchomości, rolnictwa i leśnictwa, własności przemysłowej,

150 złotych za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde kolejne - 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych we wszystkich pozostałych sprawach.

Koszty mediacji administracyjnej stanowią koszty postępowania administracyjnego i co do zasady pokrywa organ administracji publicznej. Wyjątkiem są sprawy, w których może być zawarta ugoda. W takich sprawach koszty te ponoszą strony w równych częściach, chyba że umówią się inaczej.

Organ administracji publicznej niezwłocznie po doręczeniu protokołu z mediacji wydaje postanowienie w sprawie kosztów mediacji.



[1] Postanowienie WSA w?Warszawie z?11 października 2018 r., VI SA/Wa 1636/18.

Mediator adwokat Jakub Szczepkowski

Adwokat, członek Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji UMCS. Mediator Centrum Mediacji Naczelnej Rady Adwokackiej i Centrum Mediacji Izby Adwokackiej w Warszawie. Wykonuje zawód adwokata w indywidualnej kancelarii adwokackiej. Prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, administracyjne i dyscyplinarne.
Złóż wniosek o mediację