Mediacja-czym jest, jak przebiega, jakie są jej zalety
Postępowania
sądowe wiążą się zazwyczaj z długim czasem oczekiwania na rozstrzygnięcie oraz
z koniecznością poniesienia kosztów sądowych. Dlatego warto rozważyć pozasądowe
możliwości rozwiązania sporu, wśród których istotne znaczenie ma mediacja. Wiele
osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że adwokat w ramach świadczenia pomocy
prawnej może wspomóc nas w polubownym rozwiązaniu sprawy ocenić, czy dana
sprawa nadaje się do mediacji oraz przez nią przeprowadzić. Co ważne, wielu
adwokatów jest jednocześnie mediatorami, co uprawnia ich do prowadzenia
mediacji, ale też stanowi dodatkowy atut podczas reprezentowania klienta w
trakcie mediacji przed innym mediatorem.
Mediacja
stanowi znakomitą alternatywę dla procesu sądowego, który często bywa długi,
żmudny, kosztowny i stresujący. Trzeba jednak mieć na uwadze, iż dla jej
przeprowadzenia konieczna jest zgoda obu stron sporu, a także wykazanie przez
nie chęci polubownego rozwiązania sprawy. Można wyróżnić dwa rodzaje mediacji:
sądową oraz pozasądową. Na pierwszą z nich strony sporu są kierowane na
podstawie postanowienia sądu już po wniesieniu pozwu czy wniosku wszczynającego
postępowanie, natomiast drugi rodzaj mediacji ma miejsce w sytuacji, gdy sprawa
nie jest jeszcze rozpatrywana przez sąd wówczas mediację rozpoczyna się na
wniosek jednego z jej uczestników. Co istotne, ugoda zawarta podczas mediacji
zarówno w trakcie postępowania sądowego, jak i poza nim może zostać
zatwierdzona przez sąd, dzięki czemu na jej podstawie będzie można prowadzić
ewentualną egzekucja.
Wśród
korzyści płynących z mediacji w pierwszej kolejności warto wymienić to, że w
czasie jej trwania strony mogą próbować wspólnie wypracować rozwiązanie, które
zostanie zaakceptowane przez każdą z nich. Jest to o tyle istotne, że w
postępowaniu sądowym decyzja jest wydawana przez sąd i zazwyczaj przynajmniej
jedna ze stron jest z niej niezadowolona. Mediacja jest niejawna, co oznacza,
że zarówno mediator, jak i strony mają obowiązek zachować w tajemnicy wszystko,
o czym się podczas niej dowiedzieli. Zaletą mediacji jest też jej
niesformalizowany charakter atmosfera jest bardziej swobodna niż w sądzie,
gdzie obowiązują pewne ramy procesowe.
Bardzo
istotną zaletą jest też obecność mediatora, który ma za zadanie zapewnić
uczestnikom mediacji profesjonalne wsparcie m.in. poprzez udzielanie im głosu,
zadawanie pytań, a także pilnowanie, aby ich rozmowa nie przerodziła się w
kłótnię. Mediator jest bezstronny, czyli nie opowiada się za żadną ze stron.
Jest też neutralny w stosunku do przedmiotu mediacji, co oznacza, że nie ma dla
niego znaczenia, jakie rozwiązanie ustalą strony. Mediator nie zajmuje się
ustaleniem tego, kto ma rację, nie narzuca też stronom rozwiązania, lecz pomaga
im dojść do konsensusu.
Mediacje
są dobrowolne, jednak należy mieć na uwadze treść przepisu art. 187 § 1 pkt 3
kodeksu postępowania cywilnego, który zobowiązuje do podania w pozwie
informacji, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu
rozwiązania sporu, a jeśli tego nie uczyniły do wyjaśnienia dlaczego tak się
stało. Ponadto przepisy k.p.c. zobowiązują sąd do dążenia do ugodowego
rozwiązania sprawy, w szczególności do nakłaniania stron do mediacji. Dlatego
coraz częściej można się spotkać z tym, że sądy kierują uczestników
postępowania do mediacji.
Zanim
skierujemy sprawę do sądu warto rozważyć mediację, która zwiększa szanse na
szybkie uzyskanie przez nas korzystnego rozstrzygnięcia, minimalizując przy tym
koszty postępowania. Wprawdzie wymaga ona od nas dobrej woli, polegającej na
chęci porozumienia się z drugą stroną i pójścia na ewentualne ustępstwa, jednak
warto pamiętać, że pod wieloma względami mediacja może być dla nas
korzystniejszym rozwiązaniem niż postępowanie sądowe.
