Baza wiedzy

Mediacje cywilne - zarys

Mediacje cywilne są pojęciowo bardzo pojemne, obejmują spory pracownicze, rodzinne, gospodarcze, ze stosunku spółki[1] etc. Przepisy o mediacjach cywilnych zostały wprowadzone do Kodeksu postępowania cywilnego[2] w 2005 roku[3]. Celem nowelizacji było ustanowienie w prawie procesowym cywilnym alternatywy dla sądowej drogi rozstrzygania sporów[4]. Miał to być model na tyle atrakcyjny dla stron postępowania, by odciążyć sądownictwo powszechne oraz usprawnić drogę dochodzenia roszczeń. W myśl tych założeń przepisy o mediacji cywilnej charakteryzuje niski stopień skomplikowania, a zasady obowiązujące w postępowaniu mediacyjnym mają gwarantować konkurencyjność tej metody[5].

Od czasu wprowadzenia do Kodeksu postępowania cywilnego regulacji mediacyjnej zmienia się świadomość uczestników postępowań sądowych, ale i samych sądów, które zaczynają dostrzegać korzyści z niej płynące. Określonych dyrektyw postępowania możemy dopatrzeć się w kodeksach etycznych profesjonalnych pełnomocników, dla przykładu zwraca się uwagę, by adwokat informował swojego klienta o możliwości polubownego rozstrzygnięcia sporu[6]. Obowiązkiem adwokata jest także minimalizacja kosztów po stronie mocodawcy, tj. informowanie klienta, iż dana sprawa nadaje się do polubownego rozwiązania oraz porównanie kosztów postępowania sądowego i mediacyjnego, tak aby klient świadomie podjął decyzję o trybie załatwienia jego sprawy.

Na przestrzeni lat, pomimo faktu iż w skali kraju liczby nie są w dalszym ciągu zadowalające, odsetek spraw skierowanych przez sąd do mediacji zaczyna sukcesywnie wzrastać. Liczby te są także zróżnicowane ze względu na sąd kierujący do mediacji (rejonowy, okręgowy). Z danych opracowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że od roku 2006 do 2017 liczba skierowań na mediację spraw na tle gospodarczym na mocy postanowienia sądu wzrosła kilkunastokrotnie (w sądach rejonowych ze 140 spraw do 3542, i w sądach okręgowych ze 116 spraw do 1960)[7]. Warto zaznaczyć przy tym, że odsetek odmowy zatwierdzenia przez sąd wypracowanej przez strony ugody jest znikomy. W ramach projektu Propagowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów przeprowadzono prace badawcze, na podstawie których opracowano strategię rozwoju mediacji w polskim systemie sądownictwa[8]. Przewiduje ona, że o ile do 2020 roku zakładano osiągnąć 1% skierowań spraw do mediacji, po roku 2030 cel ten określono już na 10 %, przy zachowaniu wzrostu skierowań spraw w skali całego kraju (nacisk położono na kierowanie do mediacji spraw karnych), rozpowszechnianie idei sprawiedliwości naprawczej, profesjonalizację zawodu mediatora, wzrost inicjatywy mediacyjnej przez same strony (też dzięki mediacjom przedsądowym)[9].

Statystyki dotyczące mediacji nie są jeszcze na tyle imponujące, by móc stwierdzić, że zarówno sądy, jak i strony w pełni doceniły jej zalety. Natomiast wyraźnie zauważalna tendencja wzrostowa. Rozwijające się kampanie informacyjne przyczyniają się do tego, by w nieodległej przyszłości mediacja traktowana była na równi z postępowaniem sądowym, co zdecydowanie przyczyniłoby się do odciążenia niewydolnego systemu sądownictwa, taki jest też postulat kierowany do środowisk prawniczych.

Mediator adw. dr Robert Bogdzio, Julianna Pawlak, Maciej Kaczmarek

Adw. dr Robert Bogdzio Jest doktorem nauk prawnych, adwokatem wpisanym na listę adwokatów Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, stałym mediatorem przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, mediatorem Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz członkiem Rady Konsultacyjnej Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego. W latach 2002 -2016 związany z Uczelnią Łazarskiego w Warszawie jako wykładowca, prowadzący zajęcia z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. W latach 2017-2019 prorektor ds. współpracy międzynarodowej w Pedagogium – Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Warszawie. Od 2019 roku adiunkt na Uczelni Społeczno-Medycznej w Warszawie. Autor licznych publikacji naukowych i monografii z zakresu prawa cywilnego i prawa pracy, uczestnik wielu krajowych i międzynarodowych konferencji, dysponuje wieloletnim doświadczeniem w zakresie obsługi prawnej firm sektora prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Specjalizuje się także w prawie cywilnym i gospodarczym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa nieruchomości, prawa o notariacie, prawa spółek, prawa medycznego oraz prawa autorskiego. Dysponuje także doświadczeniem w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym, windykacyjnym i egzekucyjnym. Adw. Robert Bogdzio jest aktywnym mediatorem, uczestnikiem wielu konferencji branżowych oraz popularyzatorem ugodowych metod rozwiązywania sporów. Poza propagowaniem samej idei mediacji jako profesjonalny pełnomocnik, prowadzi także mediacje występując w roli mediatora po skierowaniu stron do mediacji przez sąd albo z samej inicjatywy zainteresowanych podmiotów. Pracuje także w języku angielskim i czeskim. Współpracuje z Uniwersytetem Śląskim w Opawie.