Baza wiedzy

Mediacje karne zarys

Mediacje karne zarys.

Postępowanie sądowe obarczone jest regułami, których obowiązek przestrzegania wynika wprost z kodeksu postępowania karnego[1], co w konsekwencji prowadzi do zmarginalizowania kwestii najistotniejszej - rzeczywistego interesu stron. Uwaga organów procesowych koncentruje się przede wszystkim na ustaleniu prawdy materialnej, co niekoniecznie pozwala na osiągnięcie porozumienia oraz zgody między pokrzywdzonym a sprawcą[2]. Dzięki procesowi mediacji, pokrzywdzony może w sposób szybszy, prostszy oraz pozbawiony zbędnego formalizmu uzyskać od sprawcy przestępstwa satysfakcjonujące zadośćuczynienie, adekwatne do naruszonego dobra i wyrządzonej krzywdy.

Mediacja pozwala zaktywizować sprawcę czynu, przy jednoczesnym przyjęciu przez niego odpowiedzialności za wyrządzoną krzywdę[3]. W toku postępowania mediacyjnego sprawca czynu ma większą możliwość poznać ofiarę, zakres wyrządzonego zła, co spełnia funkcję resocjalizacyjną a także stwarza możliwość przeproszenia pokrzywdzonego, wyrażenia skruchy, co bez wątpienia może mieć wpływ na wymiar kary[4].

Mediacja dąży do stworzenia porozumienia, które będzie zaakceptowane przez obie strony konfliktu. Ugoda ukształtowana w sposób korzystny dla obu stron, stanowić będzie kwintesencję całego procesu mediacyjnego poprzez wypracowanie stanowiska, w którym zarówno ofiara przestępstwa jak i sprawca będą wygranymi. Przyjęcie takiej ugody, zaakceptowanej przez uczestników dyskursu mediacyjnego, bez wątpienia zwiększa także szanse jej wykonania[5]. Dodatkową zaletą mediacji jest przybliżenie ogółowi społeczeństwa lepszego zrozumienia istoty wydanej decyzji procesowej uwzględniającej treść zawartej miedzy stronami ugody mediacyjnej[6].

Przeprowadzona z sukcesem mediacja może skutkować cofnięciem przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie, co w konsekwencji doprowadzi do umorzenia postępowania karnego, zwłaszcza w przypadku, gdy przedmiotem postępowania są przestępstwa względnie wnioskowe, kiedy sprawca i pokrzywdzony są dla siebie osobami najbliższymi. Trafnie wywodzi się w doktrynie, że w przypadku takich przestępstw wydanie wyroku skazującego może w istocie doprowadzić do eskalacji konfliktu w relacjach rodzinnych. W odniesieniu do przestępstw względnie wnioskowych o mniejszym ciężarze gatunkowym (np. kradzieży na szkodę osoby najbliższej) mediacja może okazać się drogą do wygaszenia konfliktu nie tylko w płaszczyźnie prawnokarnej, ale również na gruncie wspomnianych relacji[7].

Odnosząc się do korzyści po stronie oskarżonego, oprócz konsekwencji prawnych, tj. wpływu na wymiar kary czy orzeczenia o kosztach postępowania, mediacja może mieć również wpływ na kwalifikację prawną zarzucanego czynu, zwłaszcza w przypadkach, w których stwierdzenie wypełnienia znamion określonego typu czynu karalnego jest efektem złożonego procesu wartościowania, np. wymaga ustalenia silnego wzburzenia, podjęcia działań w wyniku współczucia czy też przyjęcia wypadku mniejszej wagi. Przeprowadzone postępowanie mediacyjne może więc doprowadzić do zmiany kwalifikacji prawnej przestępstwa zarzucanego oskarżonemu, np. poprzez przyjęcia wypadku mniejszej wagi w odniesieniu do rozboju czy wymuszenia rozbójniczego czy też ustalenia okoliczności przemawiających za nadzwyczajnym złagodzeniem kary.

Należy tym samym podkreślić, iż postępowanie mediacyjne stanowi dla sprawcy czynu zabronionego pewnego rodzaju szansę na wydanie orzeczenia mniej dolegliwego, a co za tym korzystnie wpływającego na jego sytuację prawną przy jednoczesnym zaspokojeniu roszczeń pokrzywdzonego oraz społecznego poczucia sprawiedliwości.

Mediator adw. dr Robert Bogdzio, Julianna Pawlak, Maciej Kaczmarek

Adw. dr Robert Bogdzio Jest doktorem nauk prawnych, adwokatem wpisanym na listę adwokatów Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, stałym mediatorem przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, mediatorem Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz członkiem Rady Konsultacyjnej Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego. W latach 2002 -2016 związany z Uczelnią Łazarskiego w Warszawie jako wykładowca, prowadzący zajęcia z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. W latach 2017-2019 prorektor ds. współpracy międzynarodowej w Pedagogium – Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Warszawie. Od 2019 roku adiunkt na Uczelni Społeczno-Medycznej w Warszawie. Autor licznych publikacji naukowych i monografii z zakresu prawa cywilnego i prawa pracy, uczestnik wielu krajowych i międzynarodowych konferencji, dysponuje wieloletnim doświadczeniem w zakresie obsługi prawnej firm sektora prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Specjalizuje się także w prawie cywilnym i gospodarczym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa nieruchomości, prawa o notariacie, prawa spółek, prawa medycznego oraz prawa autorskiego. Dysponuje także doświadczeniem w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym, windykacyjnym i egzekucyjnym. Adw. Robert Bogdzio jest aktywnym mediatorem, uczestnikiem wielu konferencji branżowych oraz popularyzatorem ugodowych metod rozwiązywania sporów. Poza propagowaniem samej idei mediacji jako profesjonalny pełnomocnik, prowadzi także mediacje występując w roli mediatora po skierowaniu stron do mediacji przez sąd albo z samej inicjatywy zainteresowanych podmiotów. Pracuje także w języku angielskim i czeskim. Współpracuje z Uniwersytetem Śląskim w Opawie.