Spory z wykonawcami remontów, roszczenia przeciwko developerowi? - warto spróbować mediacji.
Niewątpliwie
każdy zarządca czy administrator nieruchomości, w szczególności we wspólnotach
mieszkaniowych spotkał się z problemami związanymi z jakością wykonanych remontów
i robót budowlanych na rzecz wspólnoty. Problemy pojawiają się zarówno przy
jakości ale także terminowości prac, braku współpracy czy braku kontaktu z
firmą już po uiszczeniu wynagrodzenia oraz braku faktycznej możliwości
wyegzekwowania poprawek czy naprawy usterek. Angażujące finansowo i czasowo są
również wielowątkowe spory z developerem.
Przepisy
prawa cywilnego regulują powyższe sytuacje, trzeba mieć jednak na względzie, iż
skuteczne z nich skorzystanie wiąże się z koniecznością wystąpienia na drogę
sądową. Proces sądowy jest zaś ze swojej natury długi i kosztowny, a nadto
nigdy nie ma 100% pewności co do jego wyniku.
A
może warto wziąć sprawy w swoje ręce i zakończyć spór w sposób znacznie
szybszy, tańszy i pozwalający na utrzymanie relacji z kontrahentami.
Dlaczego
skorzystanie z mediacji w procesie z wykonawcą, podwykonawcą czy developerem,
jest dobrym i skutecznym rozwiązaniem.
Niewątpliwie
zdarzają się sytuacje, że wytoczenie powództwa jest koniecznością. Wszelkie
rozmowy zarządcy z wykonawcą nie dają rezultatu, wezwania do usunięcia usterek
są nieskuteczne, wykonawca gra na czas lub po prostu twierdzi, że wszystko
zostało wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną. Zdarzają się sytuacje związane z
tzw. pracami zanikającymi, gdy nierzetelny wykonawca wstrzymuje dalszy proces
inwestycyjny wspólnoty. Tracony jest i czas i pieniądze. Zdarza, że stajemy
przed koniecznością wykonania zstępczego wadliwych robót przez inny podmiot, co
wiąże się z nieplanowanymi nakładami finansowymi i opóźnia cały proces
remontowy.
To
są właśnie sytuacje, gdy warto spróbować mediacji. Mediacja jest całkowicie
dobrowolnym, poufnym procesem, przy udziale bezstronnego mediatora
pozwalającego wypracować w pełni akceptowalne dla stron rozwiązania konfliktu.
Mediacja
jest skutecznym narzędziem do szybkiego, sprawnego zakończenia sporu w sposób
jaki będzie do zaakceptowania dla obydwu stron. Nadto, w mediacji obowiązuje
zasada całkowitej poufności, nic co się wydarzy nie może być wykorzystane w
sądzie ani w żaden inny sposób. Mediacja daje możliwość ułożenia stosunków
stron w sposób dla nich najkorzystniejszy.
Udając
się do mediatora niczego nie tracimy, jedynie zyskujemy. Podjęcie mediacji nie
powoduje utraty żadnych roszczeń, koszty są niewielkie, postępowanie całkowicie
poufne, a cała mediacja trwa nie więcej niż kilka tygodni (a może zakończyć się
nawet na jednym posiedzeniu).
Warto
zwrócić uwagę, że wszczęcie mediacji powoduje przerwanie biegu terminu
przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt. 3 kc), co jest bardzo istotne z
punktu widzenia np. roszczeń przeciwko developerowi, który gra na zwłokę,
czekając właśnie na przedawnienie się roszczeń związanych np. z wadami budynku.
W
mediacji można tylko zyskać. Zyskać możliwość poufnej, szczerej rozmowy
pomiędzy stronami sporu przy udziale neutralnego mediatora, który dba o równość
stron w czasie rozmów i stosując techniki mediacyjne umożliwia im zawarcie
porozumienia. Zyskać czas, cenny przy wszelkiego rodzaju pracach remontowych i
budowlanych. Ograniczyć nakłady finansowe, a także zyskać możliwość utrzymania
relacji stron, które po polubownym zakończeniu konfliktu będą w stanie nadal
współpracować.
Skoro
zatem mediacja jest tak dobrym narzędziem jak do niej przystąpić.
Jeśli
sprawa trafiła już do sądu, może on na wniosek każdej ze stron skierować sprawę
do mediacji, na każdym etapie postępowania. Sąd może skierować sprawę do
mediacji także z urzędu, gdy uznał to za celowe. Należy pamiętać, że sąd do
mediacji skierować może ale jej podjęcie jest zawsze dobrowolną decyzją stron.
Ponadto,
zachętą do zawarcia ugody są korzyści finansowe tj. zwrot opłaty od pozwu.
Z
mediacji można skorzystać także bez konieczności wytaczania powództwa, jest to
tzw. mediacja prywatna (pozasądowa, komercyjna). Chcąc ją podjąć najlepiej
zwrócić się do Centrum Mediacyjnego zrzeszającego profesjonalnych mediatorów
takiego jakim jest np. Centrum Mediacji Izby Adwokackiej w Warszawie. Można
również skorzystać bezpośrednio z poleconego, zaufanego mediatora. Należy przy
tym mieć na uwadze, iż na rynku jest wielu mediatorów o różnej wiedzy,
doświadczeniu i kompetencjach. Przy sporach związanych z szeroko pojętymi
pracami remontowymi czy budowlanymi, a także w szczególności przy sporach z
developerem warto wybrać mediatora znającego przepisy prawne regulujące
powyższe stosunki, doświadczonego i kompetentnego. W sporach budowlanych czy
developerskich samo sprawne posługiwanie się przez mediatora kompetencjami
miękkimi może nie wystarczyć, potrzebna wydaje się również wiedza prawnicza.
Rozpoczęcie
mediacji jest bardzo proste i można szczegółowo opisać je w kilku punktach:
1.złożenie
do Centrum Mediacji lub mediatora pisemnego wniosku o mediację,
2.?jeżeli o mediację wnioskuje jedna
strona to mediator kieruje do drugiej zaproszenie do mediacji z jednoczesnym
zapytaniem, czy wyraża na nią zgodę. W zaproszeniu do mediacji zakreślony jest
termin na udzielenie odpowiedzi i wyrażenie zgody na mediację. Jeżeli w tym
terminie druga strona nic nie odpowie to postępowanie się kończy i zawiadamia
się o tym wnioskującego, jeśli jest zgoda to,
3.?uzgadnia się dogodny termin na
posiedzenie wstępne, na którym przedstawione zostaną wszelkie kwestie związane
z mediacją i zawarciem ugody przed mediatorem oraz ustalone szczegóły
techniczne związane z posiedzeniami mediacyjnymi
4.?mediacja kończy się zawarciem ugody ugodę formułują i podpisują strony. Jeżeli do zawarcia ugody nie doszło
mediator sporządza protokół z mediacji, podpisuje go i doręcza stronom.
5.?mediacja jest odpłatna, mediatorowi
przysługuje uzgodnione wcześniej ze stronami wynagrodzenie oraz ewentualnie
zwrot wydatków,
Zaletą
mediacji jest także to, że ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez
sąd ma moc równą ugodzie sądowej tzn. nadaje się do egzekucji komorniczej po
nadaniu klauzuli wykonalności.
Mediacja jest tanim rozwiązaniem w
porównaniu z procesem sądowym.
Zachętę
do rozwiązywania konfliktów poprzez mediację wprowadził sam ustawodawca.
Po
pierwsze, gdy sprawa znajduje się już w sądzie ale jednak zostanie rozwiązana
poprzez zawarcie ugody można liczyć na zwrot opłaty od pozwu. Kwoty te zaś
potrafią być znaczne w szczególności przy roszczeniach developerskich,
większych remontach, czy pracach budowlanych.
Ustawa o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz.U.2020.0.755 tj.) w przepisie art. 79 ust. 1 h przewiduje zwrot
całej opłaty od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej
instancji jeżeli postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem
rozprawy przed sądem pierwszej instancji. Zwrot trzech czwartych opłaty nastąpi
jeśli ugoda zostanie zawarta przed mediatorem po rozpoczęciu rozprawy (art. 79
ust. 2 a). Biorąc pod uwagę wartość spraw, o które niejednokrotnie toczy się sprawa
sądowa zwracane kwoty są znaczne. Co sprawia, że podjęcie mediacji i zawarcie w
jej rezultacie ugody jest bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem także z finansowego
punktu widzenia.
Warto nadto zaznaczyć, iż sąd
ma także możliwość obciążenia strony, która w sposób oczywiście nieuzasadniony
odmówiła mediacji, częścią kosztów powstałych na skutek zdecydowanie nagannego
i nielojalnego zachowania strony względem sądu lub przeciwnika procesowego. Sąd
może także, niezależnie od wyników sprawy nałożyć na stronę obowiązek zwrotu
kosztów procesu powstałych wskutek oczywiście nieuzasadnionej odmowy poddania
się mediacji.
Mediacja jest odpłatna. Wynagrodzenie
stałego mediatora, czyli takiego który działa na zlecenie sądu określone jest
rozporządzeniem ministra sprawiedliwości
z dnia 20.06.2016r. (Dz.U. 2016 poz.921) w sprawie wysokości wynagrodzenia i
podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym.
Wynagrodzenie to określone jest w sprawach
majątkowych na 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej
niż 2.000 zł), a w sprawach niemajątkowych mieści się w widełkach od 150 do 450
zł.
Jeśli chodzi o mediację prywatną to na jej
koszty składa się wynagrodzenie mediatora określone w cennikach Centrum
Mediacji lub samego mediatora. O kosztach mediacji i swoim wynagrodzeniu
mediator informuje przed podjęciem mediacji, tak aby strony miały o tym pełną
wiedzę i mogły je zaakceptować lub zrezygnować z mediacji. Koszty mediacji
strony ponoszą po połowie ale mogą się umówić na inne ich rozłożenie, panuje
tutaj całkowita dobrowolność.
